ด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนานกว่า 3,000 ปี เคยเป็นเมืองหลวงมาหลายต่อหลายราชวงศ์ ทั้งยังเป็นปลายทางของเส้นทางสายไหมอันเลื่องชื่อ จึงไม่น่าแปลกใจที่ซีอาน หรือเมืองฉางอาน ชื่อเมืองที่หมายถึงความสุขอันเป็นนิรันดร์แห่งนี้จะเต็มไปด้วยความหลากหลาย ทางวัฒนธรรม
เบื้องหลังกำแพงเมืองด้านทิศตะวันตก เฉียงเหนือใกล้กับหอกลอง ท่ามกลางความเจริญที่โอบล้อมชุมชนเล็ก ๆ ที่ถูกเรียกว่า ย่านถนนมุสลิม ยังคงใช้ชีวิตเฉกเช่นวันวานเมื่อครั้งอพยพย้ายมาลงหลักปักฐานตั้งแต่สมัยฮวง ตี้ ฮ่องเต้
ชาวหุยถือเป็นตัวแทนของชาวมุสลิมใน ประเทศจีน ทั้งที่เป็นเพียง 1 ใน 10 ชนเผ่าของชาวจีนที่นับถือศาสนาอิสลาม แต่เป็นเพราะจำนวนประชากรและอิทธิพลของชาวหุยที่รวมตัวกันอย่างเข้มแข็งมา ยาวนาน ทำให้ชาวจีนโดยทั่วไปเหมารวมเรียกชาวจีนมุสลิมว่า ชาวหุย หรือหมู่ซื่อหลิน ชื่อในภาษาจีนที่เพี้ยนมาจากคำว่า มุสลิม
ควันสีขาวที่ลอยเรี่ยมาพร้อมกลิ่นเนื้อ แกะย่างที่ผ่านการหมักด้วยเครื่อง เทศยั่วน้ำลายให้ผู้มาเยือนต้องเดินตาม ไม่ห่างกันนักหนุ่มน้อยใบหน้าไม่ต่างจากชาวจีนที่เดินกันอยู่ทั่วไป กำลังขะมักเขม้นกับการผัดอะไรบางอย่างในกระทะก้นแบนใบใหญ่คล้ายกับกระทะที่ ใช้ผัดผัดไทยบ้านเรา เพียงแต่อาหารที่อยู่บนกระทะนั้นจะว่าเป็นขนมผักกาดก็ไม่เชิง เพราะแป้งสีขาวที่ดูใสคล้ายวุ้นผัดคลุกเคล้ากับถั่วงอกแต่ใส่พริกจนสีออกแดง
ความจริงแล้วชาวหุยไม่ได้เป็นชนเผ่าแต่ อย่างใด แม้จะถูกทางการจีนจัดว่าเป็นหนึ่งในชนกลุ่มน้อย เพราะแม้บรรพบุรุษของชาวหุยเมื่อ 1,000 ปี ก่อนจะเป็นชาวเอเชียกลาง อาหรับและเปอร์เซียที่อพยพเข้ามาประเทศจีน แต่จากการแต่งงานกับชาวฮั่นตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา ทำให้หน้าตารูปร่างของชาวหุยเหมือนกับชาวฮั่นทั่วไป รวมทั้งชาวหุยบางส่วนก็คือชาวฮั่นที่เปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม นอกจากนี้ชาวหุยยังรับเด็กชาวฮั่นเป็นบุตรบุญธรรมและเลี้ยงดูเป็นชนชาวหุย ชาวหุยจึงกลมกลืนไปในสังคมจีนได้อย่างดี
ชาวหุยแตกต่างจากชาวฮั่นเพียงการรับ ประทานอาหารและการปฏิบัติศาสนกิจ เท่านั้น ชาวหุยใช้ภาษาจีนกลางของชาวฮั่น แต่มีคำภาษาอาหรับและเปอร์เซียปนอยู่บ้าง โดยเป็นชนกลุ่มน้อยเพียงกลุ่มเดียวใน 55 กลุ่มที่ถูกจัดให้เป็นชนกลุ่มน้อยด้วยการใช้ศาสนาเป็นบรรทัดฐาน อาจกล่าวโดยรวมว่า ชาวหุยก็คือชาวฮั่นที่นับถือศาสนาอิสลามนั่นเอง
ไม่ใช่แต่เฉพาะอาหารการกินที่มีกลิ่น และรสแปลก ๆ เท่านั้น การแต่งกายก็ยังแตกต่างไปจากชุมชนชาวจีนอื่น ๆ ทั่วไปด้วย ขณะที่ผู้หญิงสวมฮิญาบ หรือผ้าคลุมหน้าตามแบบหญิงมุสลิม ผู้ชายจะสวมหมวกกลมกลางศีรษะ
ว่ากันว่านับตั้งแต่เริ่มอพยพเข้ามา อยู่ในแผ่นดินจีนในสมัยฮวงตี้ ฮ่องเต้แต่มารุ่งเรืองในสมัยราชวงศ์ถัง เวลานั้นตรงกับช่วงที่ท่านนบี มูฮัมหมัด (พ.ศ.1113-1175) พระบรมศาสดาผู้ก่อตั้งศาสนาอิสลามได้สิ้นชีวิตไปแล้ว 30 ปี คำสอนของท่านซึ่งเริ่มต้นเผยแผ่ในหมู่ญาติสนิทได้แผ่ขยายกว้างขวางไปทั่ว คาบสมุทรอาระเบีย ขณะที่อาณาจักรมุสลิมใหม่เพิ่งก่อตั้งขึ้นในซีเรีย บรรดาพ่อค้าอาหรับและเปอร์เซียเดินทางค้าขายทางบกมาตามเส้นทางสายไหม ผ่านเขาเทียนซาน ซินเจียงอุยกูร์ จนถึงฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเหลืองสู่ฉางอาน พ่อค้าเหล่านั้นได้นำศาสนาอิสลามเข้าสู่แผ่นดินจีนมาด้วย ส่วนอีกสายหนึ่งมาทางเรือ ในสมัยราชวงศ์สุยผ่านคาบสมุทรอินเดีย ขึ้นฝั่งแถบเมืองท่ากวางตุ้งและฮกเกี้ยน จากนั้นศาสนาอิสลามก็แพร่หลายอย่างมั่นคงยาวนาน
ยุคของถังไท่จงฮ่องเต้เปิดกว้างต้อนรับ ทุกศาสนา โปรดให้ชาวหุยสร้างศาสนสถานไว้ใช้เป็นสถานที่ประกอบศาสนกิจ อยู่ที่ด้านหลังกำแพงเมืองฉางอานทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ราวพ.ศ.1285 เรียกกันว่า สุเหร่าใหญ่ชิงเจิน หรือชิงเจินสือ ต่อมาได้มีการบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ตลอดมาหลายราชวงศ์ ทั้ง ซ่ง หยวน หมิง และ ชิง (แมนจู)
จนถึงยุคปฏิวัติทางวัฒนธรรม รัฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์พยายามลดความร้าวฉานทางลัทธิศาสนาต่าง ๆ รวมทั้งแก้ไขนโยบายทางศาสนาของชนกลุ่มน้อย ส่งผลให้สุเหร่าผุดพรายกระจายทั่วแผ่นดินจีนกว่า 21,000 แห่ง และยังจัดสรรกองทุนพิเศษทะนุบำรุงสุเหร่าใหญ่ทุกปี ทำให้อาคารสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ ที่อยู่ภายในสุเหร่ายังคงความสมบูรณ์มั่นคงแข็งแรงถูกใช้สอยเป็นสถานที่ ประกอบศาสนกิจเสมอมา และยังได้รับยกย่องให้เป็นโบราณสถานทางศาสนาอิสลามใหญ่ที่สุด 1 ใน 4 แห่งของเอเชียที่มีเอกลักษณ์เฉพาะทางสถาปัตยกรรมจีนผสมผสานความเชื่อตามหลัก การของศาสนาอิสลามอันงดงามหาชมได้ยาก
ภายในสุเหร่าใหญ่ ได้จัดแสดงพิพิธภัณฑ์ศิลปวัตถุล้ำค่าหายากตามหมู่อาคารต่าง ๆ ไว้อย่างน่าสนใจ พร้อมกับอนุญาตให้บุคคลภายนอกเข้าเยี่ยมชม มีพี่น้องมุสลิมทั่วโลกมากกว่า 100 ประเทศ หรือกว่า 600,000 คน รวมทั้งผู้นำรัฐบาลและผู้นำประเทศอีกจำนวนมากเข้ามาเยี่ยมเยือน
นอกจากนี้ซีอานยังเป็นแหล่งชุมนุมของคน ดังในอดีต นับตั้งแต่ฮ่องเต้จิ๋นซี ปฐมกษัตริย์ผู้ทรงรวบรวมแผ่นดินจีนเป็นปึกแผ่น พระนางบูเช็คเทียน จักรพรรดินีพระองค์แรกและพระองค์เดียวแห่งบัลลังก์มังกร จอมนางหยางกุ้ยเฟย หนึ่งในสี่หญิงงามเหนือแผ่นดินใหญ่ และพระเสวนจางหรือพระถังซำจั๋งที่คนไทยคุ้นเคยสายการบินแอร์เอเชียมีเที่ยว บินตรงกรุงเทพฯ (ดอนเมือง) สู่เมืองซีอานทุกวัน ดูรายละเอียดได้ที่ www.airasia.com หรือโทร. 0-2515-9999.
ที่มา เดลินิวส์
