หัวใจเทียมฮาลาล

โดย : ดร.วินัย ดะห์ลัน

มีคน เคยบอกผมว่าในอนาคตเห็นทีมุสลิมหรือผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามจะใช้ชีวิต อยู่ในโลกได้ยาก เพราะโลกอนาคตจะกลายเป็น “โลกหะรอม” ที่แวดล้อมไปด้วยสิ่งต้องห้ามสำหรับมุสลิม ไปดูเอาก็คงเห็นว่าวิทยาศาสตร์การแพทย์ในวันนี้ กำลังก้าวไปสู่การแพทย์หะรอม นักวิทยาศาสตร์นำเอาเนื้อเยื่อสุกรซึ่งเป็นสัตว์ต้องห้ามในอิสลามมาผลิตเป็น สารที่ให้ประโยชน์ต่อชีวิตมนุษย์ได้สารพัด อวัยวะหลายชนิดของสุกรนำมาใช้ทดแทนอวัยวะให้กับผู้ป่วย อย่างนี้แล้วมุสลิมจะหนีโลกหะรอมไปพ้นได้อย่างไร

แต่ ผมกลับเห็นว่าการมองอย่างนั้นเป็นลักษณะของผู้แพ้ ยอมจำนนกันง่ายไปหน่อย อิสลามสอนให้จำนนเฉพาะต่อพระผู้เป็นเจ้าไม่ใช่เที่ยวไปศิโรราบให้กับอะไรต่อ อะไรก็ไม่รู้ พัฒนาการทางการแพทย์จึงสามารถทำให้ฮาลาลหรือหะล้าลได้แน่นอน โดยเริ่มจากการสร้างนักวิทยาศาสตร์ที่เข้าใจความต้องการของมุสลิมให้ได้เสีย ก่อน หากนักวิทยาศาสตร์ที่ว่านั้นเป็นมุสลิม ผมก็เรียกนักวิทยาศาสตร์คนนั้นว่า “นักวิทยาศาสตร์ฮาลาล” จะลองยกตัวอย่างงานด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ฮาลาลให้ดูสักหนึ่งตัวอย่าง

โลก เราวันนี้มีคนจำนวนมหาศาลเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจ ผู้ป่วยหลายรายมีปัญหาหัวใจหมดสภาพจำเป็นต้องหาหัวใจดวงใหม่ทดแทน รอผู้บริจาคหัวใจเห็นทีจะไม่ไหว นักวิทยาศาสตร์การแพทย์ส่วนหนึ่งจึงนำหัวใจเทียมที่มีองค์ประกอบจาก เนื้อเยื่อสัตว์มาใช้แทนหัวใจมนุษย์ว่ากันว่าดีที่สุดคือเนื้อเยื่อจากหัวใจ สุกร ในเรื่องนี้แม้นักวิชาการศาสนาอิสลามจะตัดสินว่าสามารถใช้กับผู้ป่วยมุสลิม ได้เพราะเป็นภาวะจำเป็นอย่างยิ่งหรือที่เรียกกันว่า “ดารูเราะห์” แต่ผู้ป่วยมุสลิมก็มักปฏิเสธที่จะใช้เนื้อเยื่อสุกร

Caemat เป็นบริษัทฝรั่งเศส สำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงปารีส รู้ว่าสุกรเป็นปัญหาของมุสลิมจึงพัฒนาหัวใจเทียมขึ้นใหม่โดยใช้เนื้อเยื่อ จากวัวเป็นองค์ประกอบสำคัญโดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของลิ้นหัวใจที่ต้อง สัมผัสกับระบบเลือดของมนุษย์ ข้อดีคือเนื้อเยื่อของวัวไม่ก่อปฎิกิริยาต่อต้านจึงไม่สร้างลิ่มเลือดขึ้น รอบๆลิ้นหัวใจอย่างที่ประสบกันอยู่ในกรณีหัวใจเทียมส่วนใหญ่

หัวใจ เทียมที่ใช้เนื้อเยื่อจากหัวใจวัวใช้เวลาพัฒนานานสิบห้าปี นักวิจัยที่เข้าไปร่วมพัฒนาส่วนใหญ่เป็นแพทย์ในสหรัฐอเมริกา ส่วนหนึ่งมาจากมหาวิทยาลัย Duke ทดสอบทางการแพทย์ในผู้ป่วยผ่าตัดหัวใจมาแล้วที่เบลเยี่ยม โปแลนด์ ซาอุดีอาระเบียและสโลวาเนีย ส่วนในฝรั่งเศสเองทางคณะกรรมการอาหารและยาของฝรั่งเศสขอให้ทดสอบในสัตว์ ทดลองเพิ่มเติม คาดว่าน่าจะนำหัวใจเทียมชนิดนี้มาใช้ได้อย่างสมบูรณ์ในปี 2014

หัวใจ เทียมของ Carmat มีห้องอยู่สองห้องต่างจากหัวใจแท้ที่มีสี่ห้อง โดยทั้งสองห้องแบ่งออกด้วยเมมเบรนซึ่งเป็นเยื่อของหัวใจวัวติดไว้ด้านหนึ่ง เป็นด้านที่สัมผัสกับเลือด ขณะที่ใช้โพลียูเรเธนประกบอยู่อีกด้านหนึ่งภายในมีระบบปั๊มที่ประกอบด้วย มอเตอร์และของเหลวไฮครอลิกช่วยให้เมมเบรนเปลี่ยนรูปร่างไปมา สร้างแรงดันเพื่อขับเลือดออกจากหัวใจเทียมไปสู่ปอดก่อนจะดึงเลือดกลับมาอีก ครั้งแล้วปั๊มไปเลี้ยงทั่วร่างกาย ทำงานคล้ายกับปั๊มจริงในหัวใจแท้ๆของมนุษย์

เนื้อเยื่อ วัวที่นำมาใช้นี้ผ่านกระบวนการฟอกทางเคมีเพื่อให้ปลอดเชื้อและ เฉื่อยต่อปฏิกิริยาต่อต้านในร่างกาย ลิ้นหัวใจวัวที่ว่านี้ทำงานได้ดี ในส่วนของการพัฒนาหัวใจเทียมทั้งดวง จำเป็นต้องทดสอบคุณสมบัติการทำงานบนอวกาศเพื่อลดแรงโน้มถ่วงของโลก ขณะนี้กำลังดำเนินการกันอยู่โดย EADS ซึ่งเป็นบริษัทด้านอวกาศของฝรั่งเศส คาดว่าอีกไม่นาน ผู้ป่วยสามารถใช้หัวใจวัวทั้งดวงที่ปรับปรุงบางจุดมาใช้ทดแทนหัวใจมนุษย์ได้ นี่คือวิทยาการทางด้านวิทยาศาสตร์ฮาลาล นักวิทยาศาสตร์บางคนในโครงการนี้เป็นมุสลิมอเมริกันและมุสลิมฝรั่งเศส จะเรียกว่านักวิทยาศาสตร์ฮาลาลก็ไม่น่าจะผิด

คาด กันว่าปลายปี 2014 หัวใจเทียมจากลิ้นหัวใจวัวจะออกมาวางตลาดได้ ราคาตกหัวใจละ 200,000 เหรียญสหรัฐหรือหกล้านบาท แต่เมื่อผ่านไปนานวันเข้าเทคโนโลยีพัฒนามากขึ้น ราคาย่อมถูกลง ส่วนหัวใจวัวทั้งดวงที่จะพัฒนาขึ้นมาใช้แทนหัวใจมนุษย์ ราคาจะถูกลงมากกว่านี้เพียงแต่ต้องรอผลงานวิจัยเพิ่มเติมอีกหน่อย รออีกสองสามปีก็น่าจะเสร็จ ใครที่เคยบอกว่าโลกกำลังจะเปลี่ยนเป็นโลกหะรอมเห็นทีจะต้องเปลี่ยนความคิด พัฒนาการทางด้านวิทยาศาสตร์ฮาลาลในวันนี้กำลังก้าวไปช้าๆแต่ทว่ามั่นคง

เกี่ยวกับผู้เขียน
ดร.วินัย ดะห์ลัน เป็นผู้อำนวยการ/ผู้ก่อตั้ง ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, อดีตคณบดี คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ติดตาม : https://www.facebook.com/winaidahlan