หัวหน้ากลุ่มก่อการร้ายที่เรียกขานกันหลายชื่อทั้ง “ไอซิส-ไอซิล-ไอเอส-ดาอิช” ได้ถูกฆ่าตาย ทหารสหรัฐฯ โจมตีผู้นำทางจิตวิญญาณของกลุ่มนี้ในปฏิบัติการพิเศษ ไม่ค่อยมีใครรู้เกี่ยวกับผู้นำกลุ่มก่อการร้ายที่น่ากลัวที่สุดนับตั้งแต่ “อุซามะห์ บินลาดิน” ผู้ซึ่งถูกรายงานว่าเสียชีวิตหรือได้รับบาดเจ็บจากการปฏิบัติการต่างๆ บ่อยเท่าหัวหน้ากลุ่มอัลกออิดะห์
ชายคนหนึ่งที่คิดว่าจะเป็น “อะบูบักร์ อัล-บักดาดี” (Abu Bakr al-Baghdadi) ผู้นำกลุ่ม “ไอซิส” และอดีต “กาหลิบ” (ที่เขาเรียกขานตนเอง) เสียชีวิตระหว่างการโจมตีของสหรัฐในชั่วข้ามคืน
การตายของเขาถูกรายงานครั้งแรกโดย “นิวส์วีค” (Newsweek) ซึ่งอ้างถึงแหล่งข่าวระดับสูงในเพนตากอน มีการสันนิษฐานว่าอัล-บักดาดีได้ฆ่าตัวตายโดยการจุดชนวนระเบิดในหมู่บ้านบาริชา (Barisha) จังหวัดอิดลิบ ที่ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของซีเรีย
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ คนหนึ่งบอกกับสำนักข่าวเอพีโดยไม่เปิดเผยตัวตนว่า บักดาดีตกเป็นเป้าหมายโจมตีในจังหวัดอิดลิบ เมื่อเย็นวันเสาร์ (26 ต.ค.)
แหล่งข่าวกรองอิรักยังยืนยันข่าวด้วยว่า อิรักมีบทบาทสำคัญในการกำจัดอัล-บักดาดี หน่วยข่าวกรองอิรักอ้างว่า เป็นผู้หาและระบุพิกัดที่แน่นอนของบักดาดี ให้กับกองกำลังผสมที่นำโดยสหรัฐในซีเรีย
หัวหน้าไอซิสมาถึงที่หมู่บ้านบาริชา ประมาณ 48 ชั่วโมงก่อนการเปิดปฏิบัติการ เจ้าหน้าที่ระดับสูงตุรกีกล่าว มีรายงานว่าเฮลิคอปเตอร์ของสหรัฐได้นำนักรบติดอาวุธไปลงในอิดลิบ ก่อนที่การต่อสู้กับญิฮาดิสต์จะเปิดฉากขึ้น
ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐอเมริกา ได้ทวีตอย่างมีนัยลับ ๆ ในคืนวันเสาร์ (26 ต.ค.) ว่า “สิ่งที่ยิ่งใหญ่เพิ่งเกิดขึ้น!” คาดว่าจะมี “แถลงครั้งสำคัญ” ซึ่งมีแนวโน้มว่าน่าจะเปิดเผยสิ่งที่เกิดขึ้นในซีเรียและทำให้เกิดความชัดเจนมากขึ้น
การอ้างในอดีต
อัล-บักดาดี ก็เช่นเดียวกับ อุซามะห์ บินลาเด็น ที่มีรายงานว่า “เสียชีวิต” หรือ “บาดเจ็บ” จากการโจมตีมาแล้วหลายครั้ง
รายงานในปี 2015 อ้างว่าเขาได้รับบาเจ็บหลังจากการโจมตีของสหรัฐอเมริกา ในตลอดช่วงฤดูร้อนปี 2017 ก็มีหลายรายงานที่อ้างว่าเขาถูกจับกุมหรือสังหาร แต่ไม่ได้รับการยืนยัน
อัล-บักดาดี คือใคร?
มีรายละเอียดน้อยมากเกี่ยวกับชีวประวัติของอัล-บักดาดี ส่วนใหญ่มาจากเว็บไซต์และแถลงการณ์ของพวกญิฮาดิสต์
ตามประวัติของผู้นำญิฮาดิสต์คนนี้ที่เขียนโดยผู้เขียนไม่ปรากฏชื่อและลงวันที่ปี 2013 ชื่อเต็มของเขาคือ “อิบราฮิม บินอาวาด บินอิบราฮิม อัล-บัดรี อัล-ราดวี อัล-ฮุสเซนนี อัลซามาไร” (ส่วนอัลบักดาดี เป็นภาษาอาหรับแปลว่า “มาจากแบกแดด”)
เป็นที่เข้าใจกันว่าเขาเกิดในปี 1971 ในเมืองซามารา, อิรัก (ห่างไปราว 100 กม. ทางเหนือของแบกแดด) และศึกษาในมหาวิทยาลัยอิสลามในกรุงแบกแดด ซึ่งเขาได้รับปริญญาตรีด้านอิสลามศึกษา
เขาเข้ามามีอำนาจได้อย่างไร
รายงานว่า อัลบักดาดีเป็นนักเทศน์ที่มัสยิดในแบกแดด ก่อนที่จะเข้าร่วมการก่อความไม่สงบที่เกิดจากการรุกรานอิรักของสหรัฐในปี 2003 ในปีเดียวกันนั้นเองเขาพร้อมกับผู้ร่วมงานบางคนได้ก่อตั้ง “เยช อะลิซซุนนะห์ วัลยะมาอะห์” (Jaysh Ahl al-Sunnah wa-l-Jamaah) กลุ่มติดอาวุธซุนนีที่ปฏิบัติการในเมืองซามารา ดิยาลา และแบกแดด
เชื่อกันอย่างกว้างขวางว่า เขาถูกจับกุมเมื่อปี 2004 ในแหล่งกบฏของเมืองฟัลลูจาห์ และถูกคุมขังในเรือนจำของอเมริกัน (มีภาพถ่ายนักโทษของเขาจากค่ายคุมขังบุกกา -Camp Bucca- ที่แพร่กระจายอย่างกว้างขวาง) แต่วันที่เขาถูกปล่อยตัวยังมีการโต้เถียงระหว่างปี 2004 – 2009
กลุ่มของเขาปฏิญาณว่าจะจงรักภักดีต่อ “สภาชูรอมูจาฮิดีน” (Mujahideen Shura Council) ซึ่งเป็นองค์กรร่มของกลุ่มกบฏซุนนีต่างๆ ที่ต่อต้านสหรัฐ ต่อมาในปี 2006 เปลี่ยนชื่อเป็น “รัฐอิสลามแห่งอิรัก” (Islamic State of Iraq) หรือ “ISI” สาขาของอัลกออิดะห์ในอิรักก็เป็นส่วนหนึ่งของ ISI
อัลบักดาดี เข้ามาเป็นผู้นำ ISI คนใหม่ในเดือนพฤษภาคม 2010 หลังการตายของผู้นำกลุ่ม “อะบูอุมาร์ อัลบักดาดี” (Abu Umar al-Baghdadi) ในเวลานั้นกลุ่มนี้ไม่ได้ควบคุมอาณาเขตใดๆ ในอิรัก แต่ในไม่ช้า ISI ก็สามารถใช้ประโยชน์จากความโกลาหลของสงครามกลางเมืองในซีเรียได้ ซึ่งพวกเขาก่อตัวกลายเป็นหน่อของกลุ่มที่รู้จักกันในนาม “อัล-นุสรา ฟร้อนท์” (al-Nusra Front)
ในไม่ช้า ผู้นำ ISI เห็นพ้องต้องกันกับผู้นำของอัล-นุสรา “อะบูมูฮัมหมัด อัลจูลานี” (Abu Mohammed al-Julani) เหนือเป้าหมายของพวกเขาในซีเรีย และประกาศการควบรวมกลุ่มกับอัล-นุสรา ในเดือนเมษายน 2013 ภายใต้ชื่อ“ รัฐอิสลามแห่งอิรักและซีเรีย” (the Islamic State of Iraq and al-Sham) ชื่อย่อโดยทั่วไปเรียกว่า “ไอซิส” (ISIS) และยังเป็นที่รู้จักในชื่อย่อภาษาอาหรับว่า “ดาอิช” (Daesh)
อย่างไรก็ตามอัล-จูลานี ได้ประกาศต่อสาธารณชนถึงความภักดีต่อ “อัล-ซาวาฮิรี” (al-Zawahiri) หัวหน้าหน่วยบัญชาการกลางของอัลกออิดะห์ ซึ่งสั่งให้ ISI และอัลนุสรา ทำงานแยกกัน อัลบักดาดีท้าทายคำแนะนำที่นำไปสู่การแยกจากอัลกออิดะห์และการปะทะกับอัลนุสรา
ไอซิสกลายเป็นข่าวพาดหัวของสื่อระดับโลกในปี 2014 หลังจากเปิดปฏิบัติการโจมตีเมืองโมซูล (Mosul) และติกริต (Tikrit) ทางตอนเหนือของอิรัก เดือนมิถุนายนปีนั้น อัลบักดาดีปรากฏตัวครั้งแรกในที่สาธารณะที่มัสยิดนูรี (Nuri) มัสยิดโบราณในโมซูล โดยเขาประกาศตัวเองว่า เป็น “กาหลิบ” ของ “รัฐอิสลามใหม่”
ผู้นำไอซิสรักษาสถานะโลว์โปรไฟล์ (low profile) นับตั้งแต่การปราศรัยที่โมซูล รัฐอิสลามแม้จะมีกองทัพและสกุลเงินของตัวเองแต่ก็ในระยะสั้น และตกต่ำลงอย่างรวดเร็วพอๆ กับการพุ่งสู่จุดสูงสุด เมื่อต้องต่อสู้กับกองกำลังในท้องถิ่นรวมถึงกองกำลังของรัฐบาลซีเรียและอิรักที่ได้รับความช่วยเหลือจากรัสเซียและประเทศตะวันตก
ไอซิสปล่อยข้อความเสียงหลายข้อความที่อ้างว่ามาจากอัลบักดาดี ระหว่างปี 2014 ถึง 2018 ในเดือนเมษายนปีนี้มีการเปิดภาพผู้ชายที่มีรูปร่างหน้าตาคล้ายเขานั่งอยู่ข้างปืนไรเฟิลและกล่าวถึงการสูญเสียเมืองบากูซ (Baghouz) ในซีเรียของไอซิส และพูดคุยเกี่ยวกับเหตุการณ์ร่วมสมัยบางประการ รวมถึง การวางระเบิดเทศกาลอีสเตอร์ในศรีลังกา และการประท้วงในซูดานและแอลจีเรีย เดือนต่อมามีการคาดการณ์ว่าอัลบักดาดีจะซ่อนตัวในอัฟกานิสถาน แต่รายงานเหล่านั้นไม่เคยได้รับการยืนยัน
อ้างอิง : Sputnik