สมุนไพร ไทย มีหลากหลายชนิดและมีสรรพคุณทางยาอันหลากหลายในการบำบัดโรคต่างๆ รวมทั้งใช้เสริมความงาม เป็นส่วนประกอบในหลากหลายเมนูสุขภาพ และหนึ่งในสมุนไพรที่เป็นพระเอกของสมุนไพรไทยนั่นคือขมิ้น
“ขมิ้น ชัน” เป็นพืชสมุนไพรที่บรรพบุรุษของไทยนำมาใช้ประโยชน์กันมาช้านาน โดยเฉพาะการนำไปประกอบอาหาร หรือแต่งสี แต่งกลิ่นให้อาหารจานเด็ด แต่ประโยชน์ของขมิ้นชันไม่ได้มีแค่เป็นส่วนประกอบในการทำอาหาร แต่ขมิ้นชันยังมีสรรพคุณทางยาที่ดีต่อสุขภาพทั้งภายในและภายนอก มาทำความรู้จักขมิ้นชันให้มากขึ้นกันดีกว่า
ขมิ้นชัน หรือที่คนทั่วไปรู้จักในชื่อ “ขมิ้น” มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Curcuma longa Linn. เป็นพืชล้มลุกในวงศ์ขิงที่มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สูงประมาณ 30-90 เซนติเมตร มีเหง้าอยู่ใต้ดิน มีแขนงรูปทรงกระบอกแตกออกมาด้านข้าง 2 ด้าน ส่วนเนื้อในของเหง้ามีสีเหลืองเข้มจนถึงสีแสดจัด มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว
ใบเดี่ยวของขมิ้นชันจะแทงออกมาจากเหง้าเรียงเป็นวงซ้อนทับกันเป็นรูปหอก ขนาดใบกว้าง 12-15 เซนติเมตร ยาว 30-40 เซนติเมตร ดอกมีสีเหลืองอ่อน แทงออกมาจากเหง้า แทรกขึ้นมาระหว่างก้านใบ ปกติจะบานครั้งละ 3-4 ดอก รูปกลมมี 3 พู
มาดูสรรพคุณทางยาของขมิ้นชันกัน ส่วนที่ใช้ก็คือ “เหง้า” ในเหง้าขมิ้นชันนั้นมี “เคอคิวมินอยด์” (Curcuminoids) ซึ่งเป็นสารสีเหลืองที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) นอกจากนี้ยังมีการวิจัยพบว่ามีวิตามินอีถึง 50 เท่า โดยเหง้ามีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา ลดการอักเสบ และมีฤทธิ์ในการขับน้ำดี ต้าน อนุมูลอิสระป้องกันการเกิดมะเร็งในตับ ช่วยบำรุงตับ นอกจากนี้ ยังมีสารอาหารหลายชนิด ทั้งวิตามินเอ วิตามินซี วิตามินอี และเกลือแร่ต่าง
ส่วน น้ำมันหอมระเหยในขมิ้นชัน ก็มีสรรพคุณบรรเทาอาการปวดท้อง ท้องอืด แน่นจุกเสียดได้ด้วย จึงนิยมนำขมิ้นมาใช้สมานแผลในกระเพาะอาหาร ทำความสะอาดลำไส้ รักษาโรคกระเพาะอาหาร
การ ศึกษาวิจัยเพิ่มเติมยังพบว่า ขมิ้นมีสรรพคุณบำรุงร่างกายอีกหลายอย่าง ทั้งช่วยรักษาระบบทางเดินหายใจที่ผิดปกติ หืด ไอ เวียนศีรษะ รักษาอาการปวดและอักเสบเนื่องจากไขข้ออักเสบ เพิ่มภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย ช่วยขับน้ำนมสตรีหลังคลอดบุตร
นอกจากมีสรรพคุณทางยาแล้ว ขมิ้นชันยังมีสรรพคุณด้านผิวพรรณ ซึ่ง นับเป็นภูมิปัญญาของคนโบราณที่เอาผงขมิ้นมาขัดผิวร่วมกับมะขามเปียก ช่วยผลัดเซลล์ผิวที่ตายแล้วให้หลุดออกเผยผิวใหม่ที่สดใสกว่าซึ่งในขมิ้นมี สารสีเหลือง ที่ช่วยต้านไม่ให้ผิวหมองคล้ำ และปัจจุบันได้อาศัยเทคโนโลยีช่วยในการสกัดเอาสารสำคัญ ที่วิจัยพบในขมิ้นชันออกมาใช้ประโยชน์กันหลากหลายมากขึ้น
ยังมีการวิจัยอื่นบอกอีกว่าขมิ้นชันช่วยปรับสภาพผิวเพื่อให้ผิวดูอ่อนเยาว์ขึ้น ซึ่ง ได้รับความนิยมเอามาใส่เครื่องสำอางที่ใช้กับผิวพรรณเพราะมีฤทธิ์ต้านอนุมูล อิสระที่ผิวหนัง ป้องกัน รอยเหี่ยวย่น ช่วยชะลอความแก่ได้ โดยนอกจากครีมบำรุงผิวแล้ว ยังมีผลิตภัณฑ์ที่พัฒนาต่อเนื่องไปอีก อาทิ ผงขมิ้นขัดผิว สบู่ขมิ้น เป็นต้น
รู้ประโยชน์ของขมิ้นชันแล้วไม่ธรรมดาจริงๆจัดว่าเป็นสมุนไพรอีกหนึ่งชนิด ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ชนิดที่ไม่ควรมองข้ามเลยทีเดียว
