ปีนี้รัฐบาลซาอุดิอาระเบียขอให้ชาวมุสลิมเลื่อนแผนการที่จะไปประกอบพิธีฮัจย์ (การแสวงบุญประจำปี) จนกว่าจะมีความชัดเจนมากขึ้นอันเนื่องจากการระบาดของโควิด -19 และภายใต้สถานการณ์ปัจจุบันมีโอกาสสูงที่จะมีการยกเลิกแสวงบุญในปี 2020
ทว่าหากซาอุฯ ประกาศยกเลิกฮัจย์ปี 2020 นี่ก็ไม่ใช่ครั้งแรก เพราะตลอดหน้าประวัติศาสตร์ศาสนาอิสลาม 1400 กว่าปีนั้นมีการยกเลิกพิธีฮัจย์มาแล้วอย่างน้อย 40 ครั้ง นับตั้งแต่ครั้งแรกในปี ค.ศ.629
ต่อไปนี้คือเหตุการณ์สำคัญๆ บางส่วนที่นำไปสู่การยกเลิกพิธีฮัจย์เมื่อครั้งอดีต
ค.ศ. 865 : การสังหารหมู่บนภูเขาอะรอฟะฮ์
อิสมาอีล บินยูซุฟ หรือที่มีฉายาว่า อัล-ซาฟัก (Al-Safak) ขัดแย้งกับราชวงศ์อับบาซิยะห์ (Abbasid Caliphate) ที่มีเมืองหลวงในกรุงแบกแดด เขาได้เปิดการโจมตีบนภูเขาศักดิ์สิทธิ์อะรอฟะฮ์ ในปี 865 ผู้แสวงบุญถูกสังหารหมู่ที่นั่น การจู่โจมนี้ทำให้พิธีฮัจย์ต้องถูกยกเลิก
ค.ศ. 930-940 : การโจมตีของกลุ่มคาร์มาเตียน
ในปี 930 อะบูตอเฮร์ อัล-จานาบี หัวหน้ากลุ่มคาร์มาเตียน (Qarmatian) หรือกะรอมิเตาะห์ ในภาษาอาหรับ ซึ่งเป็นหนึ่งในสาขาของนิกายอิสมาอีลียะห์ในสำนักคิดชีอะห์ ที่มีฐานอยู่ในบาห์เรน ได้โจมตีนครมักกะห์
ประวัติศาสตร์กล่าวไว้ว่า กลุ่มคาร์มาเตียนสังหารผู้แสวงบุญไปถึง 30,000 คนในเมืองศักดิ์สิทธิ์ และทิ้งศพลงในบ่อน้ำซัมซัม (Zamzam) อันศักดิ์สิทธิ์ พวกเขายังปล้นมัสยิดใหญ่และขโมยหินดำที่ถือว่าเป็นหินสวรรค์จากอาคารกะบะห์ไปไว้ยังเกาะบาห์เรน
นับจากนั้นฮัจย์ได้ถูกระงับไว้เป็นเวลาสิบปี จนกระทั่งหินดำได้กลับไปยังนครมักกะห์
ค.ศ. 983: ข้อพิพาทระหว่างราชวงศ์อับบาสิยะห์และฟาติมิยะห์
การเมืองก็เช่นกันที่ทำให้ฮัจย์หยุดชะงัก ในปี 983 เกิดข้อพิพาททางการเมืองระหว่างผู้ปกครองของสองจักรวรรดิอิสลาม (อับบาซียะห์แห่งอิรักและซีเรีย กับฟาติมิยะห์แห่งอียิปต์) ที่ขัดขวางการแสวงบุญยังนครมักกะห์ ซึ่งกินระยะเวลาแปดปีจนกระทั่งฮัจย์ได้มีขึ้นอีกครั้งในปี 991
ค.ศ. 1831 : กาฬโรค
มิใช่เพียงความขัดแย้งและการสังหารหมู่ที่นำไปสู่การยกเลิกฮัจย์ ทว่าโรคระบาดจากอินเดียก็เช่นกันที่โจมตีมักกะห์ในปี 1831 และสังหารผู้แสวงบุญไปสามในสี่ซึ่งต้องทนเดินทางหลายสัปดาห์ผ่านดินแดนอันตรายและแห้งแล้งเพื่อทำฮัจย์
ค.ศ. 1837-1858: โรคระบาดหลายระลอก
ในช่วงเวลาเกือบสองทศวรรษนี้ ฮัจย์ถูกระงับถึงสามครั้ง กีดขวางผู้แสวงบุญให้ไม่สามารถมุ่งหน้าไปยังนครเมกกะรวมเป็นเวลาเจ็ดปี ได้แก่
1. ปี 1837 : เกิดโรคระบาดอีกครั้งที่เมืองศักดิ์สิทธิ์ และคงอยู่ไปจนถึงปี 1840
2. ปี 1846 : อหิวาตกโรคระบาดในนครมักกะห์ คร่าชีวิตมากกว่า 15,000 คน และรบกวนประชาชนจนถึงปี 1850 การระบาดกลับมาในปี 1865 และ 1883
3. ปี 2401 : มีการระบาดของโรคอหิวาตกโรคทั่วโลกอีกครั้งหนึ่งและแพร่กระจายมาจนถึงศักดิ์สิทธิ์ ทำให้ผู้แสวงบุญชาวอียิปต์ต้องหลบหนีไปยังชายฝั่งทะเลแดงของอียิปต์ซึ่งพวกเขาถูกกักกันที่นั่น
อ้างอิง: https://www.middleeasteye.net
